Eilàaa… Bongióren! O bonasìra, s’lè già basôra. Pomeriggio per gli uomini “in lingua”.
Mercurdè pasê (mercoledì scorso) a sùn andê a tór àl giornèl (sono andato a comprare il giornale) e po’ àm sun sidû davanti a-al bar per dèregh ‘n’ucèda (dargli un’occhiata) e bàvv’r ùn cafè. Ho chiesto a qualcuno se avessero visto Piròun ma anche il barista mi ha risposto che da diversi giorni non si è fatto vedere. Salgo in macchina e dopo alcuni minuti mi trovo nel cortile della sua casa colonica. Mi saluta Tito, l’ispido bastardo il cui colore cambia, cùm-a-dis Piròun, a secànd ind’àl-s’arvóia (secondo il colore, cioè, del suolo dove va a rivoltolarsi) còl sô bài a taraghégna (caparbio, cocciuto)perché l’è l’ùnich c’àl sà fer…
Un suono inconfondibile, però, ritmato quasi all’unisono con l’abbaiare di Tito, l’è-àl toch-toch dla pistaróla che ho descritto nella rima che mi appresto a parteciparvi.
ÀL RAGÒ
Dir ragò, l’è come dir / vérs egli-óndes e sintîr /
àl tòch-tòch dla pistaróla / e-ùn prufóm, fra nês-e-góla, /
c’àl finés in-dàl zzervêl. / Un’esaltaziòun, ùn quèl /
che dir èter àn cunvîn / dàl sufrét in dàl tigîn. //
La zzivàla, l’usmarèin, / ànch-àl-sèler, pistê bèin, /
po’, butér, lerd e caròta / in’na tàgia ‘d-tèra-cota. /
Quànd a vdî chl’è rosolê, / sèl e péver agh zuntê, /
cùn la chèrna dàl maiêl, / dàl pulàster, dàl vidêl; /
po’-àl pandòr; e fêl andèr / a fógh lèint e, per mezsdèr, /
a druvê ‘l cucèr ed lègn. / Quêrc inzéma-e… tant-impègn. /
Circa-un’ora, poch-ed piò. / Ecco fât: a-ghi-àl ragò.
TRADUZIONE
Un pretesto? Se vi pare… Fatto stà che il toch-toch è cessato e sulla porta è apparsa la Delina, la mansueta moglie di Piròun la quale mi ha accolto con un sorridente “meno male… meno male chl’è gnu a catères… (meno male che è venuto a trovarci). Avanti… avanti… àl vègna dèinter… (Avanti… entri…) A ghè Piròun cl’è come un’usèl in gabia (C’è Piròun che è come un uccello in gabbia). Infatti, seduto su di una sedia, ne teneva un’altra, davanti, con sopra un piede ingessato:
Beh…? Mo cus’èt fat? E lui: Mo tes, va là… Tót i dè a-s’in léva un… di coiòun…
Beh… insàma… Cusa t’è sucès?
Quàl c’aiò dét ! Maledésa àl balòun… a la televisiòun…a tót i zugadór… a tót i miliòun… Perché… vàdet… ànch mê anvô… e ànch cl’ucaròt ed so pèder i pèinsen che i so fiô i pòsen dvintèr di campiòun… di milionari…E io:Va beh… e alóra… cusa gh’èintra… E lui: Eterchè! A gh’eintra ecòme… Perché Delmo l’à cumprê un balòun per àl ragazól… E alóra àl fa (dice): Nonno, tìrami un rigore. E… mè, caiòun, per àn fèr bróta figura… per cuntintèrel… aiò dê un chèlz a-àl balòun…che po’ aghéra un giaròun lè vsèin, piantê in tera… Insàma: àm sun scavzê (rotto) àl di gròs!
Pover Piròun. E dir c’àn-nà mai vlu savéren ed futbàll !